Astronomowie odnaleźli planetę sześć raz cięższą niż Jowisz, okrążającą jedną z najmniejszych gwiazd w naszej galaktyce. Gazowy gigant okrąża swoją macierzystą gwiazdę w podobnej odległości jak Merkury nasze Słońce. Z powodu niewielkich rozmiarów gwiazdy, system wygląda jak miniaturka Układu Słonecznego z Jowiszem na odpowiednim miejscu. Istnieje szansa, że bliżej gwiazdy jest tam więcej planet, w tym być może podobnych Ziemi planet skalistych.
Macierzysta gwiazda planety została odkryta w latach czterdziestych przez Georga Van Biesbroecka, należy do układu podwójnego i przez jakiś czas była gwiazdą o największym znanym ruchu własnym. Jest to brązowy karzeł – a więc zalicza się do grupy gwiazd najbardziej rozpowszechnionych w galaktyce, które są także najmniejsze i najzimniejsze. Z tego powodu ekosfera, czyli strefa w której warunki sprzyjają powstaniu życia, znajduje się znacznie bliżej gwiazdy niż w Układzie Słonecznym. Jeżeli istnieją tam planety typu ziemskiego, to są one między brązowym karłem i gazowym gigantem. VB10 to najmniejsza znana gwiazda posiadająca układ planetarny, jednocześnie prawie aż 10% masy tego układu stanowi planeta.
Stuart Shaklan i Steven Pravdo z NASA Jet Propulsion Laboratory spędzili kilka lat w poszukiwaniu małych zachwiań w ruchach własnych gwiazd poruszających się na niebie. Poszukiwanie planet przy pomocy astrometrii (astronomii pozycyjnej) opiera się na pomiarze „chwiania się” gwiazdy powodowanych przez okrążającą ją planetę. Wymaga to precyzyjnych obserwacji położeń gwiazdy na niebie. Aby znaleść planetę, należy dokładnie zmierzyć ruch własny gwiazdy oraz okresowe zamiany pozycji gwiazdy, zwane paralaksą, związane z rocznym ruchem Ziemi dookoła Słońca.
Porównanie rozmiarów Układu Słonecznego i układu VB 10.
Dopiero ostatnio Pravdo i Shaklan pokazali że jest to możliwe. Obserwacje zostały przeprowadzone za pomocą kamery CCD o rozdzielczości 16 megapikseli zamontowanej na teleskopie Hale'a na Mount Palomar w Kaliforni. Przez 9 lat prowadzone były dokładne obserwacje pozycji gwiazdy VB 10. Zmierzony całkowity ruch własny gwiazdy wynosi 1,5 sekundy łuku na rok, paralaksa – 1/6 sekundy łuku/rok, zaś planeta jest odpowiedzialna za chwianie się gwiazdy rzędu 0,006 sekundy łuku na roku – jest to na tyle mało że JPL musiało zbudować specjalny instrument astrometryczny, który we współpracy z pięcometrowym teleskopem dał zadowalające rezultaty. Planeta krążąca wokół VB 10 jest pierwszą odkrytą za pomocą metod astrometrycznych.
„Metoda ta jest optymalna do poszukiwań układów plantarnych podobnych do naszego, w których możemy znaleźć nową Ziemię” – powiedział Pravdo – „znaleźliśmy jowiszopodobną planetę w niemal tym samym miejscu co nasz Jowisz, tylko krążącą wokół mniejszej gwiazdy. Jest szansa że posiada ona także planety skaliste. I skoro więcej niż 7 gwiazd na 10 jest tak mała jak ta, planety są bardziej pospolite niż sądziliśmy„.
Na stronie NASA można obejrzeć filmik przedstawiający ruch gwiazdy na tle otaczających gwiazd. Niebieska linia to powiększona orbita planety, zaznaczonej na czerwono. Pozycje planety są skorelowane czasowo z pozycjami gwiazdy.
