O obiekcie:

M101, znana też jako galaktyka Wiatraczek, jest galaktyką spiralną, widzianą od góry, znajdującą się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy, a dokładniej w pobliżu dyszla asteryzmu Wielkiego Wozu. Znajduje się w niej około biliona (1012) gwiazd, przy czym stare i młode gwiazdy są równomiernie rozłożone w spiralnych ramionach. Oprócz tego posiada ponadprzeciętną liczbę regionów H II (w liczbie 1264), w których powstają nowe gwiazdy. Niektóre z nich są na tyle jasne, że doczekały się nawet swojego własnego numeru NGC: 5461, 5461 i 5471. Jej pierwszej obserwacji dokonał Pierre Méchain 27 marca 1781 r. O swojej obserwacji poinformował on Charlesa Messiera, który z kolei wykonał własne pomiary i wpisał ją do swojego katalogu.

To zdjęcie jest jednym z najdokładniejszych zdjęć galaktyki spiralnej wykonanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Zostało złożone z 51 ekspozycji z dołożonymi elementami z obserwacji naziemnych. Pozwala to nam dostrzec najdrobniejsze szczegóły jej złożonej i pięknej struktury.

W jej centrum najpewniej nie znajduje się supermasywna czarna dziura, co wynika z obserwacji w promieniowaniu rentgenowskim i radiowym. Jądro M101 jest przesunięte względem środka, prawdopodobnie z powodu kolizji w przeszłości i oddziaływania grawitacyjnego z sąsiadami, które jest również odpowiedzialne za dużą asymetrię w zewnętrznej części galaktyki. M101 jest centralnym obiektem grupy M101, zawierającej co najmniej dziewięć innych galaktyk. Zaobserwowano w niej cztery supernowe w latach: 1909, 1951, 1970 i 2011.

Tym razem zdjęcie w falach: podczerwonych (czerwony), widzialnych (żółty), X (niebieski) oraz duży, kompozytowy obraz widoczny po lewej. Dzięki tym zdjęciom możemy głębiej zrozumieć strukturę tej galaktyki, m.in. zobaczyć jej asymetrię.

Podstawowe informacje:

  • Typ obiektu: galaktyka spiralna
  • Numer w katalogu NGC: 5457
  • Jasność: 7,86m
  • Gwiazdozbiór: Wielka Niedźwiedzica
  • Deklinacja: 54° 20′ 57″
  • Rektascensja: 14h 03m 12,6s
  • Rozmiar kątowy: 28,2′ x 16,9′

Jak obserwować:

Mimo swojej dość dużej jasności obiekt jest trudny do obserwowania, gdyż ma niską jasność powierzchniową. Do obserwacji nawet średnim teleskopem potrzeba dobrej, bezksiężycowej nocy. Instrumentami 8″ mamy szansę zobaczyć część jej spiralnej struktury. Znaleźć jest ją natomiast dość łatwo: jest trzecim punktem trójkąta równobocznego, którego dwoma pozostałymi punktami są Alkaid i układ podwójny Alkor/Mizar.

Najlepszym czasem na obserwację jest wiosna.

Autor

Paweł Sieczak