Rozpoczął się marzec – miesiąc, w którym zaczyna się wiosna. Pierwszym dniem astronomicznej wiosny będzie 20.03. Data ta nie jest zgodna z pierwszym dniem kalendarzowej wiosny (zawsze przypadającym na 21 marca) ze względu na większą długość roku zwrotnikowego niż roku kalendarzowego. Pierwszy z nich mierzymy jako czas pomiędzy dwoma kolejnymi przejściami Słońca przez punkt równonocy wiosennej, czyli punkt Barana. Zastosowanie kalendarza gregoriańskiego wyrównuje tę nierówność, sprawia jednak, że data pierwszego dnia astronomicznej wiosny nie jest stała.
Wraz z nastaniem kolejnej pory roku, na nocnym niebie zaczął pojawiać się długo niewidziane konstelacje, zdecydowanie godne obserwacji.

Gwiazdozbiory wiosenne – Wolarz, Panna, Lew – 30.03.2023 23:00

Wiosnę rozpoznamy również dzięki zwiększającej się długości dnia. Pierwszego marca Słońce wzejdzie o 6:24, by po 10 godzinach i 57 minutach zajść o 17:21. W dniu równonocy wiosennej nasza gwiazda będzie gościć nad horyzontem przez 12 godzin i 8 minut. Długość dnia nie będzie równa długości nocy ze względu na duże rozmiary kątowe Słońca oraz zjawisko refrakcji. W ostatni dzień miesiąca Helios wzejdzie o 6:20, a zajdzie o 19:10 (dzień potrwa 12 godzin 50 minut).

Księżyc

W marcu Srebrny Glob wejdzie w kolejne fazy w następujące dni:

  • pełnia – 7 marca o 13:42
  • ostatnia kwadra – 15 marca o 3:10
  • nów – 21 marca o 18:26
  • pierwsza kwadra – 29 marca o 4:33

Planety

Merkury będzie zbliżał się do naszej gwiazdy przez pierwszą połowę marca od zachodniej strony, by następnie zmienić elongację na wschodnią. Takie położenie planety umożliwi nam obserwacje planety pod koniec miesiąca tuż po zachodzie Słońca.

Wenus znajduje się ponad 30° od naszej gwiazdy. Mamy więc świetny czas na jej podziwianie. Najlepiej będzie to robić tuż po zachodzie Słońca – Wenus znajdzie się wówczas kilkanaście stopni nad zachodnim horyzontem. W pierwsze dwa dni marca piekielna planeta będzie widziana na wieczornym niebie wraz z Jowiszem. Odległość kątowa pomiędzy planetami wyniesie minimalnie 29 minut kątowych. Jaśniejsza okaże się Wenus, której jasność będzie równa -3.94 magnitudo, gazowy olbrzym utrzyma natomiast jasność na poziomie -2.09 wielkości gwiazdowych. Gorąco zachęcamy do obserwacji tego pięknego zjawiska.

Spotkanie Wenus z Jowiszem (po prawej Wenus, po lewej Jowisz) – 01.03.2023 18:30

Mars gości na nocnym niebie do około godziny 2:00. Pod koniec miesiąca, 26 marca zmieni swój gwiazdozbiór na konstelację Bliźniąt (do tej pory czerwona planeta będzie przebywać w konstelacji Byka).

Jowisz znajduje się mniej niż 32° od Słońca i wraz z upływem czasu będzie się do niego zbliżać. W związku z tym planety należy szukać zaraz po zachodzie Słońca, maksymalnie do godziny 20:00. Olbrzym przebywa obecnie w konstelacji Ryb.

W marcu nie będziemy mieli możliwości obserwacji Saturna, który w ciągu nocy znajdzie się pod horyzontem.

Planety Uran możemy wypatrywać po zachodzie Słońca – wczesnym wieczorem. Lodowy gigant znajduje się już od wielu miesięcy w konstelacji Barana. Jego elongacja spadła poniżej 65°, a w ciągu tego miesiąca zmniejszy się do 35°.

Obserwacje Neptuna nie będą możliwe w marcu. Planeta wschodzi bowiem wraz ze Słońcem i również z nim chowa się pod horyzont.

Deszcz meteorów y-Normid

Meteory y-Normid są aktywne od 25 lutego aż do 28 marca, z maksimum przypadającym na 15.03. Radiant roju znajduje się w gwiazdozbiorze Węgielnicy, która nie jest widoczna z terenów Polski. Mimo to możemy wypatrywać meteorów pochodzących z tego obszaru. Najlepiej obserwować je późną nocą tuż nad południowym horyzontem.

Położenie konstelacji Węgielnicy wraz z radiantem roju (na zielono zaznaczony został horyzont) – 21.03.2023 4:00

Kometa C/2022 E3 (ZTF)

Marzec jest miesiącem w którym żegnamy się z kometą C/2022 E3. Na początku miesiąca jej jasność będzie wynosić 8.7 magnitudo, by następnie spaść do ponad 10 wielkości gwiazdowych. Pozycja obiektu na nocnym niebie zmienia się nieznacznie w związku z jego znaczną odległością od Ziemii. Kometa wróci do nas, gdy pokona całą swoją orbitę, za 50 000 lat.

Położenie komety C/2022 E3 – 01.03.2023 22:00

Autor

Avatar photo
Dominik Sulik

Student informatyki WIET AGH, przewodniczący komisji ds. obserwacji Klubu Astronomicznego Almukantarat.