Zdjęcie w tle: NASA, ESA, and G. Piotto (Università degli Studi di Padova)

O obiekcie:

C73, występujący również pod nazwą NGC 1851, jest gromadą kulistą oddaloną od Układu Słonecznego o około 39 500 lat świetlnych w kierunku Gwiazdozbioru Gołębia. Większość gwiazd w znanych nam gromadach kulistych powstała w podobnym czasie. Przyjmuje się, że powstają one z obłoków molekularnych i stąd wynika ich zbliżony wiek. Nie jest to jednak uniwersalna reguła. Jednym z odstępstw od niej jest właśnie obiekt nr 73 w katalogu Caldwella. Zawiera on ponad 200 000 gwiazd, a badania wykazały, że ich wiek znacząco różni się między sobą – są to różnice rzędu dwóch miliardów lat. Co więcej, na obrzeżach tej gromady istnieje rozproszone halo. Nie wiemy dokładnie, dlaczego Caldwell 73 ma takie nietypowe, jak dla gromady kulistej, cechy. Jedna z hipotez głosi, że C73 jest pozostałością po zderzeniu dwóch innych gromad z występującą tam wcześniej galaktyką karłowatą. Kiedy gromady się połączyły, część gwiazd z zewnętrznych obszarów powstałego układu została przechwycona przez inne, bardziej masywne obiekty. Tłumaczy to, dlaczego obecnie widzimy jedynie gęstą gromadę kulistą otoczoną przez rozrzedzone halo.
Odkrywcą C73 jest szkocki astronom James Dunlop – wykrył on tę gromadę kulistą 29 maja 1826 r. w Australii. Dzięki swoim rozmiarom oraz jasności obserwowalnej, NGC 1851 jest największym i najjaśniejszym obiektem głębokiego nieba w Gwiazdozbiorze Gołębia.

Podstawowe informacje:

• Typ obiektu: Gromada kulista
• Numer w katalogu NGC: 1851
• Jasność: 7,3
• Gwiazdozbiór: Gołąb
• Deklinacja: -40 02 50
• Rektascensja: 05 14 06
• Rozmiar kątowy: 11 11
• Promień: 65 ly

Jak obserwować:

Caldwell 73 nie jest widoczny z Polski. Możemy go obserwować na szerokościach geograficznych poniżej południowego wybrzeża Morza Śródziemnego. Najlepsze warunki do jego obserwacji występują w okresie od grudnia do lutego. C73 nie jest możliwy do zaobserwowania nieuzbrojonym okiem. Dopiero za pomocą lornetki jesteśmy w stanie zauważyć rozmytą jasną plamkę, a 3,1-calowy refraktor przy niewielkich przybliżeniach ukaże kształt przypominający halo komety. Przy sprzyjających warunkach (m.in. przy niskim poziomie zanieczyszczenia świetlnego) 8-calowy teleskop umożliwi nam już zaobserwowanie niektórych, pojedynczych gwiazd tej gromady o jasności rzędu 13.

freestarcharts

Otoczenie obiektu C73 (NGC 1851) na sferze niebieskiej.

Korekta – Zofia Lamęcka