Naukowcy prześledzili zaskakująco energetyczne rozbłyski promieniowania aż do zderzeń gwiazd neutronowych i kilonowych, pochodzących z nadzwyczaj gwałtownych zderzeń gwiazd. Zaobserwowano pewną prawidłowość, która może zmienić sposób, w jaki patrzymy na najbardziej energetyczne wybuchy we wszechświecie.

Pięćdziesięciosekundowy rozbłysk gamma GRB 211211A został odkryty w grudniu 2021 roku. Odległość między jego źródłem a Ziemią szacowana jest na 1,1 miliarda lat świetlnych.

Pierwsze zdjęcie kilonowej uchwycone przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a.

Zazwyczaj tego rodzaje długie rozbłyski GRB powodowane są wybuchami supernowych, czyli śmiercią gwiazd. W tym wypadku jednak, prześledziwszy dzieje odległych gwiazd i porównując je wzajemnie, naukowcy zaobserwowali po pobłysku GRB kilonową – jeszcze gwałtowniejszy rozbłysk, o którym dotychczas sądzono, że powstaje jedynie w wyniku zderzeń z udziałem gwiazd neutronowych. Jak się okazuje, sądzono mylnie. Dzięki temu teoria głosząca, że długie GRB powstają wyłącznie w wyniku zapadania się masywnych gwiazd, może zostać obalona. Ponadto, skoro to właśnie w wyniku zderzeń gwiazd neutronowych zdają się powstawać ciężkie pierwiastki, takie jak złoto, badania te mogą pomóc zrozumieć jak, gdzie oraz kiedy powstają metale ciężkie.

Odkrycie, że kilonowe mogą powstawać niejedynie w wyniku zderzeń gwiazd neutronowych oraz czarnych dziur z gwiazdami neutronowymi, lecz obserwowane są także po długich rozbłyskach gamma, rzuca nowe światło na zjawisko nowych.

Korekta – Matylda Kołomyjec