Dane z sondy NASA Mars Odyssey sugerują, że Mars może przechodzić obecnie okres regularnych zmian klimatu.
Odyssey bada rozmieszczenie minerałów na marsjańskiej powierzchni od początku 2002, co dzisiaj daje nam prawie pełen marsjański cykl roczny. Oprócz śledzenia sezonowych zmian, takich jak powiększanie i kurczenie się lodowej czapy polarnej, sonda dostarczyła nam informacji potrzebnych do zrozumienia dynamicznych zmian klimatu Marsa w długiej skali czasu.
„Ilość zamarzniętej przy powierzchni wody w stosunkowo ciepłych regionach okołorównikowych Marsa, wydaje się zbyt duża, aby mogła być w stanie równowagi z atmosferą przy obecnych warunkach klimatycznych” – powiedział William Feldman z Los Alamos National Laboratory. Kieruje on sprawami instrumentów na Odyssey, zajmujących się badaniem ilości wody.
„Możliwym wytłumaczeniem jest wychodzenie Marsa z epoki lodowcowej” – powiedział Feldman. – „W niektórych regionach okołorównikowych lód wyparował do atmosfery. W innych ten proces jest powolniejszy i nie osiągnął jeszcze równowagi„.
Zamarznięta w niektórych regionach okołorównikowych woda stanowi około 10 procent materiału w glebie do głębokości 1 metra. Złoża pyłu mogą pokryć i odizolować zalegający lód. Feldman i inni naukowcy misji Odyssey opisali ostatnie badania na wczorajszym spotkaniu American Geophysical Union w San Francisco.
„Dane z Odyssey wskazują na globalną zmianę klimatu Marsa” – powiedział dr Jeffrey Plaut, naukowiec z JPL.
Regiony znajdujące się dalej od równika Marsa różnią się od regionów okołorównikowych zawartością lodu w glebie do głębokości pół metra. Naukowcy wywnioskowali to z emisji promieniowania gamma z wodoru zawartego w cząsteczkach wody.
„Według modelu, który pasuje do danych, marsjańska gleba składa się z trzech warstw” – powiedział William Boynton z Uniwersytetu w Arizonie. – „Najwyższa z nich nie zawiera lodu. Następna zawiera lód pomiędzy ziarnkami gleby. Warstwa położona najniżej zawiera od 60 do 100 procent lodu„.
Boynton twierdzi, że warstwa zawierająca najwięcej lodu zmieszanego z odrobiną pyłu wiatru, pochodzi z czasów zimnego klimatu. Środkowa warstwa może być wynikiem ery cieplejszej. Lód do pewnej głębokości sublimuje do atmosfery, a pozostały pył opada i pozostawia mniej wolnego miejsca dla powracającego lodu.
Same dane z spektrometru promieniowania gamma nie wystarczą, aby stwierdzić, czy klimat Marsa zmienia się, ale dzięki ludziom zajmujących się modelowaniem zmian klimatycznych możemy uzyskać więcej cennych informacji.
Inne instrumenty sondy Odyssey dostarczyły kolejnych wskazówek na temat Marsa. Zdjęcia z sondy pozwoliły utworzyć jedną z najdokładniejszych map rejonu południowego bieguna Marsa. „Możemy dokładnie policzyć kratery na biegunie i uzyskać dokładne informacje na temat ich wieku” – powiedział dr Phil Christensen z Arizona State University, główny operator systemu kamer Mars Odyssey.
Informacje na temat temperatur przekazane przez system kamer operujących w promieniowaniu podczerwonym, zadziwiły nas. Okazało się, że nawet w obszarach ciemnych plam na Marsie, temperatura jest tak niska, że musi znajdować się tam suchy lód (zamarznięty dwutlenek węgla). Jednym z wytłumaczeń jest to, że jest tak czysty w tych miejscach, że my widzimy szczegóły, które znajdują się pod warstwą lodu.
Odyssey będzie kontynuował badania przy pomocy detektora neutronowego wysokiej energii, aby monitorować zmiany sezonowe w ilości lodu w czapach polarnych, co pozwoli testować modele cyrkulacji w atmosferze Marsa.
