Grafika w tle: NASA/SOFIA/Lynette Cook

Kometa Catalina (C/2013 US10) została odkryta w 2013 roku w ramach przeglądu nieba Catalina Sky Survey. Najbliżej Ziemi, bo w odległości zaledwie 0,72 jednostki astronomicznej, kometa znalazła się 17 stycznia 2016 r. i można było ją obserwować w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy.

Wiele obserwatoriów skierowało wtedy swoje teleskopy na kometę. Wykorzystano także stratosferyczne obserwatorium SOFIA (skrót od Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy), którego instrumenty pracujące w zakresie podczerwieni były w stanie wykryć ślady węgla.

Przypuszcza się, że Kometa Catalina, jak i wiele innych komet długookresowych, powstała w Obłoku Oorta – hipotetycznym obłoku pyłu i lodu znajdującym się w odległości od 300 do 100 000 jednostek astronomicznych od Słońca. Obiekty pochodzące z tamtych rejonów są uważane za prawie nietknięte kapsuły czasowe, które mogą dostarczyć informacji o wczesnym Układzie Słonecznym.

Orbita komety C/2013 US10 – Catalina.

Podczas obserwacji przeprowadzonych w zakresie podczerwieni udało wykryć się kompozycję pyłu i gazu tworzącego ogon komety. Okazało się, że Kometa Catalina jest bogata w węgiel, co sugeruje, że powstała w zewnętrznej części pierwotnego Układu Słonecznego.

W okresie formowania się, Ziemia i pozostałe planety wewnętrzne naszego układu były one na tyle gorące, że wyczerpaniu uległy złoża takich pierwiastków jak węgiel, który jest niezbędnym składnikiem powstania życia. Z kolei gazowe olbrzymy mogą grawitacyjnie utrzymywać złoża węgla w zewnętrznej części Układu Słonecznego. Pojawia się więc pytanie, w jaki sposób węgiel dostał się na Ziemię?

W znalezieniu odpowiedzi bardzo pomocne są właśnie komety, takiej jak Catalina. Prawdopodobnie drobna zmiana orbity Jowisza pozwoliła pierwotnym kometom dostarczyć węgiel z Obłoku Oorta do wewnętrznego Układu Słonecznego już po uformowaniu i ochłodzeniu się planet skalistych. Jednak do potwierdzenia tej hipotezy potrzeba jeszcze przeprowadzić wiele obserwacji, choćby po to, by dowiedzieć się, jak dużo bogatych w węgiel komet znajduje się w Obłoku Oorta. 

Autor

Avatar photo
Anna Wizerkaniuk

Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Elektronika na Politechnice Wrocławskiej, członek Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat, miłośniczka astronomii i książek