Dzisiaj o godzinie 7:35:39 z Przylądka Canaveral wystartowała rakieta Delta 2 z satelitą SIRTF (Space Infrared Telescope Facility) na pokładzie. Pięćdziesiąt minut później satelita odłączył się od rakiety. Będzie on prowadził obserwacje Wszechświata w promieniowaniu podczerwonym.

Nie obyło się bez problemów. Stacja odbiorcza w Canberrze w Australii bardzo długo nie mogła odebrać sygnału od SIRTF. Obecnie jednak kłopoty zdają się być zażegnane.

Sonda przejdzie teraz przez 60-dniowy okres testowania, po którym nastąpi 30-dniowe sprawdzanie instrumentów naukowych. Pierwsze dane naukowe spodziewane są w grudniu. Krąży ona nie wokół Ziemi ale bezpośrednio wokół Słońca. Umożliwia to zminimalizowanie szumów termicznych pochodzących od naszej planety i Księżyca.

SIRTF kosztował 1,2 miliarda dolarów. Uzupełni flotę wielkich obserwatoriów satelitarnych tworzoną przez obserwujący głównie światło widzialne Kosmiczny Teleskop Hubble’a i rentgenowską Chandrę. Dawniej należał do niej także satelita Compton Gamma Ray Observatory, który zakończył już swoja misję polegająca na obserwacji Kosmosu w promieniowaniu gamma.

NASA

Schemat budowy kosmicznego obserwatorium promieniowania podczerwonego Space Infrared Telescope Facility.

SIRTF ma około 4 metrów długości i waży 865 kilogramów. Obserwacjom w podczerwieni bardzo przeszkadza temperatura. Dlatego też teleskop chłodzony jest ciekłym helem. Jego zapas powinien wystarczyć na pięć lat pracy. Dodatkowo całe obserwatorium i jego urządzenia osłonięte są od Słońca specjalną osłoną. Energii elektrycznej dla obserwatorium dostarczają panele baterii słonecznych. Komunikacja z Ziemią możliwa jest nawet z odległości 96 milionów kilometrów.

Dzięki możliwości prowadzenia obserwacji w podczerwieni, badane będą mogły być obiekty niedostępne w innych zakresach fal. Podczerwień, w przeciwieństwie do światła widzialnego, nie jest pochłaniana przez międzygwiazdowy pył. Wśród wyznaczonych do badania celów znaleźć będzie można:

• Brązowe karły czyli obiekty o masach zbyt dużych na planety, a zbyt małych na gwiazdy. SIRTF będzie określał ich ilość, rozmieszczenie w Galaktyce oraz skład chemiczny.
• Dyski protogwiazdowe otaczające nowo narodzone gwiazdy. Składają się z gazu i pyłu, z których rodzić się mogą planety. Obserwacje dysków w świetle widzialnym są niemożliwe ze względu na silny blask gwiazd. W podczerwieni jasność ta nieco redukuje się.
• Rodzące się i umierające gwiazdy. SIRTF badać będzie znajdujące się w Drodze Mlecznej ogromne obłoki złożone głównie z wodoru. Materia w nich się znajdująca może dać początek wielkiej liczbie nowych gwiazd. Celem misji będzie badanie ich własności fizycznych i składu chemicznego. Promieniowanie podczerwone umożliwi „prześwietlenie” pyłowych kokonów z rodzącymi się słońcami. Możliwe będzie też badanie gwiazd kończących swoje życie i wybuchających jako nowe lub supernowe. Dokonywane to będzie przez określanie składu i własności wyrzucanej przez nie materii.
• Aktywne galaktyki. Wiele galaktyk wysyła energię w podczerwonym zakresie promieniowania elektromagnetycznego. Dzięki jego badaniu poznać będziemy mogli procesy zachodzące w czasie zderzeń tych obiektów. Aktywne galaktyki napędzane są przez znajdujące się w ich centrach czarne dziury. SIRTF będzie się starał poznać także ich własności.
• Wczesny Wszechświat. Promieniowanie docierające od najdalszych obiektów we Wszechświecie jest przesunięte w kierunku fal o większej długości. SIRTF jest zaprojektowany tak, aby móc je badać i dostarczyć doskonałego okna z widokiem na początki historii Kosmosu. Badana będzie historia tworzenia się gwiazd w zmieniającym się środowisku galaktyk oraz rozkład tych ostatnich we Wszechświecie.
• Obiekty w Układzie Słonecznym. Wiele tajemnic wciąż skrywać mogą znajdujące się w najbliższym naszym sąsiedztwie komety, planetoidy i pył międzyplanetarny. Dzięki nowemu spojrzeniu na system planetarny dowiemy się być może czegoś o jego ewolucji.