Gwiazdy są ciałami dysponującymi niezwykłymi ilościami energii, zdolnymi do zniszczenia atmosfer planet znajdujących się na ich orbitach, zanim życie dostanie szansę się na nich rozwinąć. Nowe badania gromad młodych gwiazd pozwoliły nam lepiej zrozumieć, jak ten proces przebiega. Obserwatorium Chandra X-Ray przeprowadziło bardzo dokładne badania gwiazd aktywnych magnetycznie, żeby zobaczyć, w jaki sposób aktywność tych młodych gwiazd wpływa na powstawanie planet w ich dyskach akrecyjnych. Dysk akrecyjny to materia otaczająca młodą gwiazdę, która dostarcza materiału dla powstawiania ciał niebieskich.

Aby zbadać to zagadnienie, naukowcy przyjrzeli się  na prawie tuzinowi gromad otwartych, zawierających łącznie ponad 6000 młodych gwiazd, które powstały mniej więcej w tym samym czasie. Naukowcy porównali te gwiazdy, będące w wieku od 7-25 milionów, z wcześniejszymi obserwacjami jeszcze młodszych gwiazd, mających zaledwie 500 000 lat, przeprowadzonych przez Obserwatorium Chandra. Te młode gwiazdy są źródłami niezwykle silnego promieniowania rentgenowskiego, wytwarzanego przez intensywne pola magnetyczne wytwarzane przez wnętrza rodzących się gwiazd.

NASA/CXC/Penn State Univ./K. Getman et al.; Infrared: ESA/NASA JPL-Caltech/Herschel Space Observatory/JPL/IPAC; NASA JPL-Caltech/SSC/Spitzer Space Telescope; Optical: MPG/ESO/G. Beccari)

Gromada gwiazd NGC 3293. Kolorem purpurowym zaznaczone są silne źródła promieniowania rentgenowskiego.

Promieniowanie rentgenowskie jest powiązane z gwiazdami bardziej aktywnymi magnetycznie. Naukowcy zmierzyli poziom promieniowania wytwarzanego przez gwiazdy w różnym wieku, co pozwoliło ustalić stałą, że jasność promieniowania rentgenowskiego nie zmienia się dla pierwszych 7-25 milionów lat życia gwiazdy. Zaraz potem następuje gwałtowny spadek aktywności magnetycznej. Im bardziej masywna gwiazda tym szybciej następuje spadek.

W przypadku gromad gwiazd takich jak widoczna na zdjęciu powyżej NGC 3293 gwiazdy są tak stare, że wewnętrzne sfery konwekcji, będące źródłem pola magnetycznego, kurczą się lub kompletnie zanikają.

Badania wykazały, że wysokie promieniowanie rentgenowskie oraz ultrafioletowe szczególnie młodych gwiazd w krótkim czasie oczyściło gaz i pył z ich dysków akrecyjnych, tym samym hamując powstawanie planet wokół nich. Planety, którym udało się powstać w tak trudnych warunkach, muszą być w stanie wytworzyć swoje własne pole magnetyczne – tak jak nasza planeta. Jeśli nie mają pola, zostają pozbawione swoich bogatych w wodór atmosfer w ciągu pierwszych kilku milionów lat swojego istnienia.

Korekta – Matylda Kołomyjec