Gwiazdozbiór Źrebięcia jest najmniejszą konstelacją północnego nieba i drugą najmniejszą w ogóle (po Krzyżu Południa). Był znany już w starożytności i został wprowadzony przez Ptolemeusza, który umieścił go na swojej liście w dziele Almagest. Symbolizuje młodszego brata Pegaza i wschodzi tuż przed nim.  Źrebię sąsiaduje z gwiazdozbiorami Pegaza, Delfina, Wodnika. Trudno je znaleźć, szczególnie na terenach bardzo zanieczyszczonych światłem, na przykład w miastach. Nie zawiera żadnych gwiazd jaśniejszych niż 3 magnitudo.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Źrebięcia w towarzystwie otaczających go konstelacji.

 

Gwiazdozbiór Źrebięcia jest związany z mitem o Hippe – córce centaura Chirona. Hippe została uwiedziona przez Eola, boga i władcę wiatrów, w czego wyniku zaszła w ciążę. Ze wstydu i chęci ukrycia sytuacji przed ojcem uciekła w góry, gdzie urodziła córkę Melanippe. Gdy Chiron wyruszył na jej poszukiwania, Hippe błagała bogów o ratunek. Ci wysłuchali jej próśb i zamienili ją w klacz, którą później Artemida umieściła na niebie. Nawet tam nadal ukrywa się przed Chironem (reprezentowanym przez konstelację Centaura), zza Pegaza wychylając tylko swoją głowę. Gwiazdozbiór jest również kojarzony z Celeris, czyli źrebięciem podarowanym herosowi Kastorowi. Celeris znaczy „szybkość”. Źrebak był bratem lub potomkiem Pegaza, z którego gwiazdozbiorem sąsiaduje.

Powyższy obrazek pochodzi z katalogu „Uranographii” Jana Heweliusza i przedstawia wyobrażenie Źrebięcia (na dole obrazka, podpisany „Eqvuleus”) na tle tworzących jego konstelację gwiazd.

Najjaśniejszą gwiazdą Źrebięcia jest Kitalpha (α Equ), z magnitudo wynoszącym 3,919. Jest gwiazdą spektroskopowo podwójną, odległą od Słońca o 190 lat świetlnych. Natomiast najbliższą i jednocześnie drugą pod względem jasności jest gwiazda Delta Equulei (δ Equ). Konstelacja posiada również wiele obiektów głębokiego nieba, m.in. trzy galaktyki spiralne. Jedną z nich jest galaktyka spiralna NGC 7015, odkryta przez francuskiego astronoma Édouarda Stephana. Ma jasność obserwowalną 13,25 magnitudo.

Zdjęcia galaktyki spiralnej NGC 7015 wykonane przez Liverpool Telescope.

Autor

Zofia Lamęcka

Miłośniczka fizyki i astronomii.