Czasami nie wystarczy jedno obserwatorium orbitalne, aby odkryć gwiazdę neutronową. Bohaterka tego newsa była tak schowana, że jest identyfikacja wymagała współpracy trzech satelitów, europejskiego Integrala oraz amerykańskich Rossi Explorera i Swifta.

W 1000 dniu działalności, 7 kwietnia 2005 roku, satelita Integral dokonał odkrycia gwiazdy neutronowej znajdującej się w odległości 20 tysięcy lat świetlnych od Ziemi. IGR J16283-4838 była podwójnie schowana: znajdowała się wewnątrz ramienia Norma naszej Galaktyki, które samo jest bardzo pylistym miejscem, a dodatkowo była całkowicie schowana w gęstym gazie otulącym ją i jej towarzysza.

„Zawsze polujemy na nowe źródła” – mówi Simona Soldi z Naukowego Centrum Danych Integrala w Genewie, która jako pierwsza zobaczyła gwiazdę. – „To niezwykłe uczucie odkryć coś tak trudnego do uchwycenia. Ile jeszcze innych takich źródeł jest na niebie?„

„W ramionach Drogi Mlecznej znajduje się wiele gwiazd neutronowych, czarnych dziur i innych egzotycznych obiektów, ale problem polega na tym, że ramiona są zbyt zapylone aby w nie zajrzeć” – mówi dr Volker Beckmann z Centrum Kosmicznego Goddard. – „Właściwe połączenie teleskopów rentgenowskich i gamma pozwala wykryć schowane tam obiekty i dostarcza nam nowych wskazówek na temat powstawania gwiazd w Drodze Mlecznej„.

Ponieważ naukowcom z ekipy Integrala nie udało się od razu określić natury obiektu, zwrócili się o dodatkowe dane do obserwujących w innym zakresie teleskopów Rossi X-ray Timing Explorer i Swift.

W promieniowanie gamma trudno otrzymać ostre obrazy, teleskopu Swift użyto, aby określić dokładną lokalizację obiektu. W połowie kwietnia doniósł on, że światło obiektu jest w dużej części absorbowane, co oznacza, że obserwowany układ podwójny wypełnia gęsty gaz z gwiezdnego towarzysza. Obserwacje Rossi Explorera potwierdziły, że jest to rentgenowski układ podwójny z gwiazdą neutronową.

Tego typu schowanych układów znamy dotychczas siedem. Gwiazdy neutronowe, powstałe z szybko wypalających się gwiazd, są blisko związane z tempem powstawania gwiazd. Jak latarnie oświetlają również regiony, zbyt pyliske żeby je dokładnie przebadać w inny sposób. W miarę jak odkrywamy więcej gwiazd neutronowych, dostajemy coraz więcej informacji o tym co dzieje się w raminoach Drogi Mlecznej.

IGR J16283-4838 zdradził błysk na jej powierzchni. Do takich błysków dochodzi, gdy gaz z zwyczajnego członka układu rozbije się o powierchnię gwiazdy neutronowej. Błysk taki może trwać kilka tygodni, zanim system powróci do stanu uśpienia.

Integral, Rossi Explorer i Swift to obserwatoria promieniowania rentgenowskiego i gamma. Każde z nich ma inną specjalizację: Integral ma duże pole widzenia i służy do przeglądu nieba w poszukiwaniu aktywności czarnej cziury lub gwiazdy neutronowej. Swift zawiera czuły teleskop rentgenowski, a Rossi Explorer spektrometry, które pozwalają badać prędkość i zmiany światła w skali milisekund.