„Dziecięca Astronomia” Jana Amosa Jelinka stara się odpowiedzieć na pytanie jak dzieci wyobrażają sobie Układ Słoneczny czy kształt Ziemi oraz jak ich intuicje wraz z wiekiem zbliżają się do pojęć naukowych. Autor stara się dowiedzieć dlaczego dzieci początkowo myślą, że Ziemia jest płaska a Słońce i Księżyc krążą wokół niej. Szuka on także rozwiązań, które mogą zastosować edukatorzy aby proces kształtowania pojęć był dla dziecka bardziej naturalny i łatwiejszy.

Książka jest podsumowaniem badania naukowego, które przeprowadził autor wśród polskich dzieci z przedszkola i klas I-III szkoły podstawowej. Jelinek zaczyna od omówienia największych i najważniejszych odkryć, które zmieniły nasze poglądy na wszechświat, a następnie przedstawia wyniki podobnych badań, przeprowadzonych w innych krajach, które stanowiły dla niego inspiracje. Następnie przechodzi on do przedstawienia własnej metody badawczej oraz interpretacji uzyskanych wyników. Oprócz omawianych badań naukowych autor poświęca także cały rozdział na analizę podstawy programowej klas wczesnoszkolnych oraz używanych w niej metod nauczania i pomocy dydaktycznych.

Wszystkie trudne pojęcia i podstawy teoretyczne stojące za badaniami, zostały szeroko i szczegółowo wytłumaczone. Na prawie każdej stronie umieszczono przypisy, które tłumaczą trudne zagadnienia, dodają szerszego kontekstu, lub są odnośnikami do literatury, z której autor korzystał. Język jest bardzo przystępny i zrozumiały także dla osób niemających wykształcenia pedagogicznego. Temat książki jest dość wymagający, ale lektura była bardzo ciekawa i wciągająca.

Choć badania dotyczą stricte pojęć astronomicznych to wnioski wyciągane przez autora są dość uniwersalne i rzucają ciekawe światło na uczenie dzieci wszystkich nauk ścisłych. Moim zdaniem obserwacje dotyczące procesów poznawczych u małych dzieci zmieniają także perspektywę na sposób uczenia dzieci starszych, a nawet dorosłych. Wiele uwag można zastosować zarówno w edukacji szkolnej jak i domowej.

Polecam tę książkę przede wszystkim nauczycielom i rodzicom, ale także popularyzatorom nauki. Dla mnie, osoby zajmującej się popularyzacją nauk ścisłych wśród licealistów, szczególnie ciekawe i istotne były rozdziały zajmujące się tworzeniem się zarysów pojęć naukowych u dzieci, a także analiza wpływu na ten proces filmów przyrodniczych czy ilustracji popularnonaukowych. Myślę, że także osoby niezwiązane w ogóle z edukacją znajdą w tej pozycji coś dla siebie, lub pozwoli im ona spojrzeć na świat dziecka z innej perspektywy.

Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej

Książka jest dostępna także w formie e-booka.