Nastał wrzesień, czyli miesiąc, w którym noc ponownie zacznie dominować długością nad dniem. Słońce wschodzi obecnie kilka minut przed 6:00, zachodzi około 19:23. Wraz z końcem miesiąca czas ten zmieni się odpowiednio na 6:45 – wschód i 18:20 – zachód.

Słońce

Nasza gwiazda znajduje się w gwiazdozbiorze Lwa i zmierza do konstelacji Panny, w której znajdzie się już 17 września. Kilka dni później, 23 września, przetnie równik niebieski w punkcie Wagi, zmieniając tym samym półkulę nieba z północnej na południową. Rozpocznie się astronomiczna jesień. Maksymalna wysokość Słońca nad horyzontem wynosi obecnie 48° dla szerokości geograficznej Krakowa. Wraz z postępem miesiąca wartość ta spadnie o 10°.

Księżyc

Księżyc znajduje się tuż przed pierwszą kwadrą, w którą wejdzie już 3 września. Zaczyna on miesiąc w gwiazdozbiorze Wagi. Szybko jednak przejdzie do konstelacji Skorpiona, przecinając po drodze Wężownika, w którym zagości na kilka godzin. Srebrny Glob znajduje się obecnie około 2° pod ekliptyką i stopniowo zbliża się do niej. Konstelację Strzelca odwiedzi 5 września, a w związku z tym tego dnia szybko zajdzie za horyzont (stanie się to około 22:30).

Mapka pokazuje położenie Księżyca, Saturna, Neptuna i Jowisza 10 września o 0:30, Księżyc znajduje się w pełni.

Saturn

Naturalny satelita Ziemi minie Saturna 8 września. O godzinie 13:33 zajdzie koniunkcja pomiędzy tymi obiektami. Oznacza to, że ustawią się one w jednej linii z obserwatorem. Ich separacja wyniesie wówczas 4° 22’.

Saturn znajduje się w gwiazdozbiorze Koziorożca. Wschodzi obecnie o 18:50, a zachodzi o 4:10. Występują więc świetne warunki do obserwacji drugiej największej planety Układu Słonecznego. Jego jasność to obecnie 0.41 wielkości gwiazdowych i będzie ona wzrastać wraz z postępem miesiąca.

W ciągu kolejnych dwóch dni Księżyc dopełni swoją tarczę, wchodząc w pełnię 10 września. W tym czasie wzniesie się nad horyzont na 34° i osiągnie minimalnie -12,7 magnitudo.

Mapka pokazuje położenie Księżyca i Marsa 17 września o 2:30, Księżyc znajduje się w ostatniej kwadrze.

Jowisz

Zaledwie dobę później Srebrny Glob minie Jowisza, który obecnie gości w gwiazdozbiorze Ryb. Jego jasność wynosi w tym miesiącu około -2.9 magnitudo. W układzie gazowego olbrzyma zajdzie wiele ciekawych zjawisk. Warto zwrócić uwagę na tranzyt Ganimedesa na tle tarczy Jowisza w nocy 13/14 września. Przejście rozpocznie się o 23:34 i będzie trwać do 2:14. Zjawisko to będzie łatwe do obserwacji ze względu na dogodne położenie układu planetarnego na nocnym niebie. Jowisz znajdzie się bowiem 40° nad południowym horyzontem. 26 IX o 21:40 gazowy olbrzym stawi się w opozycji do Słońca.

Uran

Przemierzając niebo, Księżyc trafi na Urana 14 września o 23:23, którego to zakryje swoją tarczą. Zjawisko okultacji potrwa do 0:25 kiedy to Uran wzejdzie zza naturalnego satelity Ziemi. Planeta zakreśla pętlę w gwiazdozbiorze Barana. Do zmiany kierunku pozornego ruchu na niebie na zgodny ze Słońcem pozostało jej jeszcze około 4°.

Mars

Po 14 września Księżyc będzie podążał przez konstelacje Wieloryba, Ryb i Barana, dążąc do ostatniej kwadry, która nastąpi 17 września, kiedy Srebrny Glob znajdzie się w Byku. Spotka on wówczas Marsa, który to przemierzy centralną części konstelacji Byka w pierwszej połowie miesiąca. Czerwona Planeta wschodzi o 22:37 na początku miesiąca i wraz z upływem czasu będzie wstawać coraz wcześniej. Warunki do obserwacji Marsa będą więc bardzo dobre, zwłaszcza przez pierwsze dwa tygodnie, kiedy to Księżyc nie będzie przysłaniał jej swym blaskiem.

Mapka pokazuje efemerydy Merkurego (zaznaczone na żółto) w kolejnych dniach września o godzinie 12:00 (zasymulowano brak atmosfery).

Wenus

Po pokonaniu kolejnej części nieba i odwiedzeniu gwiazdozbiorów Bliźniąt, Raka, Lwa i Panny 25 września tuż przed północą Księżyc przejdzie w nów, mijając przy okazji Wenus. Pomiędzy tymi ciałami niebieskimi zajdzie zjawisko koniunkcji (ich separacja wyniesie około 2°). Wenus wschodzi o 4:41 pierwszego dnia września. Można ją zaobserwować nisko nad horyzontem tuż po tym jak wzniesie się nad horyzont. Piekielna Planeta znajdzie się w peryhelium 4 września, oddalając się od Słońca na 0,718 AU.

Merkury

Merkurego uda nam się dostrzec tuż po zachodzie Słońca, nisko nad horyzontem. Elongacja planety wynosi 26° na początku miesiąca i będzie się stopniowo zmniejszać, uniemożliwiając obserwacje planety w drugiej połowie września.

Wykres pokazuje zmienność jasności S UMa w czasie ostatnich kilkunastu miesięcy.

S Ursae Majoris

Przez całą noc można obserwować S UMa – gwiazdę typu Mira Ceti znajdującą się w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Mirydę można znaleźć, przedłużając jednokrotnie odcinek, który tworzą Alkaid i Mizar w kierunku gwiazdy polarnej. S UMa jest interesująca ze względu na dużą rozpiętość magnitudo, jaką wykazuje, wartość ta waha się od 7.1 do 12.7 wielkości gwiazdowych. Warto zwrócić na nią uwagę właśnie teraz, ponieważ jej jasność wynosi obecnie 8 magnitudo. Do uzyskania danych o jasności i położeniu tej gwiazdy można wykorzystać stronę AAVSO.

Autor

Avatar photo
Dominik Sulik

Student informatyki WIET AGH, przewodniczący komisji ds. obserwacji Klubu Astronomicznego Almukantarat.