Gwiazdozbiór Zająca jest konstelacją nieba południowego i znajduje się pod stopami Oriona. W mitologii greckiej polowały na niego należące do Oriona psy myśliwskie, reprezentowane przez gwiazdozbiory Małego i Wielkiego Psa. Natomiast, z racji swojego położenia, według arabskich astronomów ten obszar przedstawiał tron lub stołek Oriona. Pierwszy skatalogował go Ptolemeusz w II w. n.e.

Wikimedia Commons

Powyższa ilustracja pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia wyobrażenie Zająca na tle gwiazd tworzących jego konstelację.

W Polsce konstelację można obserwować w miesiącach zimowych. Jest 51. pod względem wielkości. Sąsiaduje z takimi gwiazdozbiorami jak Erydan, Gołąb, Orion, Wielki Pies, Jednorożec i Rylec. Znajduje się w nim wiele ciekawych obiektów głębokiego nieba, jak na przykład gromadę kulistą NGC1904 czy galaktykę nieregularną NGC 1821. Natomiast na granicy Zająca i Erydanu leży R Leporis (Hind’s Crimson Star) – węglowa gwiazda zmienna, w której okresie zmienności jasność obserwowalna waha się między 5,5 a 11,7 magnitudo. Charakteryzuje się intensywnie czerwonym kolorem, gdyż w obecny w jej atmosferze węgiel pochłania światło niebieskie.

Na powyższym obrazku widać fragment mapy nieba przedstawiający gwiazdozbiór Zająca w otoczeniu sąsiadujących konstelacji.

W obrębie Zająca znajduje się obiekt z katalogu Messiera – M79 (NGC 1904). To gromada kulista znajdująca się w odległości 41 lat świetlnych od Ziemi. Jej promień wynosi 52 lata świetlne, a jasność obserwowalna w przybliżeniu 8,6 magnitudo. Składa się z około 150.000 gwiazd, głównie czerwonych olbrzymów i błękitnych maruderów, z czego te ostatnie znajdują się blisko centrum mgławicy.

Zdjęcie M79 wykonane w ultrafiolecie przez satelitę GALEX

Autor

Zofia Lamęcka