Rozpoczyna się czerwiec, dla uczniów miesiąc wieńczący ich naukę w roku szkolnym 2022/23, dla innych po prostu granica między zmienną wiosną a zapowiadającym się upalnie latem. Dla astronomów – kolejny okres pięknych obserwacji i podróży po nocnym niebie.

Już 1 czerwca na niebie dostrzec można będzie trójkąt letni w całej okazałości. Po wczesnym wschodzie o 4:21, Słońce schowa się za widnokrąg o 20:47, a już o 23:05 wzejdzie Altair. Wraz z nim pojawi się pierwsza okazja do obserwacji trójkąta letniego. Asteryzm ten składa się, oprócz Altaira w gwiazdozbiorze Orła, z Vegi w Lutni i Deneba w Łabędziu. Rozpościera się więc na znaczny obszar sklepienia niebieskiego, będąc zarazem obiektem charakterystycznym dla letniego nieba.

Stellarium

Trójkąt letni (Altair, Vega i Deneb) wraz z zaznaczonymi liniami konstelacji

Podobnie na niebie zaobserwujemy trójkąt wiosenny – przyozdobi on niebo przez cały czerwiec, ale z czasem zachodzić będzie coraz szybciej. 1 czerwca nastąpi to około 3:00, a 30 czerwca już o 00:30.

Ponadto, czerwiec jest miesiącem wielu deszczy meteorów, czyli zjawiska polegającego na jednoczesnym przelocie przez atmosferę ziemską wielu meteorów z jednego roju. Jeszcze 31 maja zaobserwować będzie można szczyt tau Herkulidów, których radiant (punkt, z którego pozornie wylatują meteory) znajdzie się w konstelacji Herkulesa. Poza Arietydami (radiant w Byku, szczyt 7 czerwca) i Czerwcowymi Lirydami (radiant w Lirze, szczyt 16 czerwca), najbardziej widowiskowe okażą się Czerwcowe Bootydy, których radiant znajdziemy w gwiazdozbiorze Wolarza, a maximum zaobserwujemy 27 czerwca.

Radiant Czerwcowych Bootydów na tle linii pobliskich konstelacji

Jeśli zaś chodzi o Księżyc, w pełni znajdzie się on 4 czerwca. Natomiast 9 czerwca, dzień przed 3 kwadrą, Księżyc znajdzie się w koniunkcji z Saturnem, od którego odległy będzie o zaledwie 2 stopnie 43 sekundy. Podobnie 14 czerwca, Jowisz znajdzie się w bardzo bliskiej odległości do Księżyca, która wyniesie jedyne 1 stopień 53 sekundy. Dniem idealnym do obserwacji ciemnego nieba będzie 18 czerwca, kiedy to Księżyc znajdzie się w nowiu, nie zobaczymy więc go wcale, a jego blask nie przyćmi innych obiektów na niebie. 22 czerwca zaś nastąpi rzadkie zjawisko, kiedy to Księżyc znajdzie się w niewielkiej odległości kątowej z 2 planetami – Wenus (3,5 stopnia) i Marsem (3,58 stopnia). Miesiąc zakończy się 1 kwadrą Księżyca 26 czerwca.

Najważniejszym wydarzeniem miesiąca będzie zdecydowanie dzień 21 czerwca. Jest to dzień przesilenia letniego, Ziemia znajduje się wtedy w aphelium – w punkcie na orbicie najbardziej oddalonym od Słońca. Dla nas z kolei oznacza to rozpoczęcie astronomicznego lata i koniec wiosny.

Czerwiec zakończy się po 30 dniach, kiedy to 30 czerwca Słońce zajdzie równo o godzinie 21.00, a Księżyc znajdować się będzie w fazie między 1. kwadrą a pełnią.

Korekta – Matylda Kołomyjec

Autor

Avatar photo
Franciszek Badziak

Entuzjasta fizyki, matematyki i astronomii, licealista. Jeśli go spytacie, co ceni w życiu najbardziej, odpowie, że nie ma czasu, bo gdzieś się spieszy. Poza naukami ścisłymi interesuje się muzyką jazzową, gra na perkusji i łazi po Tatrach.