Gwiazobiór Małego Psa to mała konstelacja znajdująca się na północnym niebie. W Polsce jest widoczna zimą i wiosną. Przedstawia jednego z psów mitologicznego myśliwego Oriona, towarzyszącego mu wraz z Wielkim Psem w polowaniu. Leży w sąsiedztwie gwiazdozbiorów Raka, Bliźniąt, Hydry i Jednorożca. Został skatalogowany po raz pierwszy przez Ptolemeusza w II wieku n.e.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Małego Psa w towarzystwie otaczających go konstelacji.

Mały Pies reprezentuje jednego z psów podążającego za mitologicznym myśliwym Orionem. Według innej legendy symbolizuje Majre, psa pierwszego winiarza – Ikariosa. Ikarios spotkał go, gdy poczęstował winem grupę pasterzy. Nigdy wcześniej nie smakowali wina i myśląc, że zostali otruci zemścili się na Ikariosie zabijając go. Majra znalazła jego martwe ciało i pobiegła do córki Ikariosa Erigony, która razem z psem z rozpaczy popełniła samobójstwo. Zeus dla upamiętnienia tych wydarzeń umieścił ich obrazy na niebie.

Gajusz Hyginus w swoich dziełach pomylił ten mit z innym. Napisał, że pasterze uciekli z wyspy Kei, a karą za ich czyny było dotknięcie całej wyspy chorobami i głodem. Król wyspy Kei poprosił swojego ojca Apolla o radę jak uratować lud przed głodem. Powiedział mu, aby modlił się do Zeusa i gdy tak zrobił, Zeus wysłał wiatr. Zgodnie z legendą, lekki wiatr wieje co roku, przez 40 dni i chłodzi greckie wyspy podczas kanikuły (gorących dni pod koniec lata, często nazywanych psimi dniami). 

Wikimedia Commons

Powyższa ilustracja pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia wyobrażenie Małego Psa na tle gwiazd tworzących jego konstelację.

Do gwiazdozbioru Małego Psa należy Procjon. Jego wielkość gwiazdowa wynosi około 0.34 magnituda, co czyni go na siódmą co do jasności gwiazdą nocnego nieba. Jego jasność absolutna nie jest zbyt wielka, natomiast leży bardzo blisko Słońca – w odległości 11.41 roku świetlnego, czyli jest 13 najbliższą nas gwiazdą. Wraz z Syriuszem w Wielkim Psie i Betelgezie w Orionie jest częścią asteryzmu Trójkąta Zimowego. 

Najciekawszym i najłatwiejszym do zaobserwowania obiektem głębokiego nieba tej konstelacji jest galaktyka spiralna NGC 2485, a jej jasność obserwowalna wynosi 12.4 magnitudo.

Powyższy obrazek przedstawia galaktykę spiralną NGC 2485.

Autor

Zofia Lamęcka

Miłośniczka fizyki i astronomii.