Wchodząc w październik, obserwujemy ostatnie ślady lata i pierwsze tropy złocistej jesieni. Pod nogami żółte liście, na ramionach płaszcze i kurtki, coraz grubsze czapki na głowach, a ponad nimi kolejny epizod idyllicznego spektaklu na deskach teatru sfery niebieskiej.

Dziesiąty miesiąc roku pańskiego 2023 rozpocznie się wschodem Słońca dopiero o 6.40. 1 października dzień potrwa jedynie 11 godzin 31 minut, gdyż Słońce schowa się poniżej widnokręgu już o godzinie 18.11. Wraz z nieuchronnym, acz jeszcze leniwym, zbliżaniem się przesilenia zimowego, maleć będzie czas trwania dnia, a rosnąć długość nocy. Tak więc październik zakończy się wschodem o godzinie 6.33, a zachodem już o 16.06. Długość dnia z małego już czasu 11 godzin i 31 minut na początku miesiąca, zmaleje jeszcze bardziej do żałosnego wyniku 9 godzin i 33 minut. A do przesilenia zimowego czas ten będzie jeszcze się skracać.

Centrum naszego Układu Słonecznego i najważniejszy obiekt dla życia na Ziemi, czyli nasze Słońce, październik rozpocznie w konstelacji Lwa. Podróżując dość mozolnie po sklepieniu niebieskim, zakończy 10 miesiąc w gwiazdozbiorze.

Księżyc

Miesiąc październik rozpocznie się 94-procentową fazą Księżyca, ale będzie to Księżyc ubywający. Już w piątek 6.10 na niebie zaświeci nam w ostatniej kwadrze, aby 14 października w Dzień Edukacji Narodowej znaleźć się w nowiu. 8 dni później, bo 22 października, zobaczymy na niebie prawą ćwiartkę Księżyca w I kwadrze, a w pełni – 28 dnia tego miesiąca.

Planety

Jeśli chodzi o planety Układu Słonecznego, w październiku na niebie wciąż królować będzie Wenus, o jasności widomej przekraczającej -4.5 magnitudo. Będzie to jednak obiekt widoczny dopiero po drugiej nad ranem w trakcie trwania całego miesiąca, dlatego to Jowisz stanie się najczęściej obserwowaną planetą. Podobnie jak Uran, przez cały październik będzie widoczny na niebie każdej nocy, od 19.25 na początku miesiąca i już od 16.19 na jego końcu, do samego rana.

Stellarium 2.3.1

Niebo 22 października 2023 roku z zaznaczonym gwiazdozbiorem Oriona i Orionidami, mającymi tego dnia swoje maksimum.

Podobnie sprawa wygląda w kwestii widoczności Saturna, który to jednak mimo wczesnych wschodów, zachodzić będzie około godziny trzeciej 1 października, i już około północy na końcu miesiąca. Podobnie prezentują się czasy widoczności Neptuna na październikowym niebie, bowiem na początku miesiąca wzejdzie on już około 18, zachodząc o 3. Tak jak w przypadku Saturna, jego godziny wschodów i zachodów będą stawać się wcześniejsze, aby 31 października wschód nastąpił około 15, a zachód o 2.28.

Jeśli zaś idzie o Marsa i Merkurego, to tego miesiąca ich elongacja względem Słońca będzie zbyt mała, by zaobserwować je wieczorem, tudzież w nocy. Czerwona planeta ani jednego dnia nie będzie widoczna gołym okiem, podobnie jak Merkury.

Październik 2023 będzie także miesiącem koniunkcji Merkurego i Słońca, które na sklepieniu niebieskim spotkają się w odległości niecałego stopnia kątowego 20 października o godzinie 11.45.

Deszcze meteorów

Niebo październikowe w tym roku obfite będzie w deszcze meteorów. Poza październikowymi Kamelopardalidami o szczycie 6.10 obserwować będzie można Drakonidy w gwiazdozbiorze smoka, których największą intensywność zaobserwujemy 9.10. Ponadto 12 dnia tego miesiąca na niebie zagości szczyt roju epsilon Geminidów w Bliźniętach, a 22 października zaobserwujemy maksimum Orionidów w Orionie. Miesiąc zakończy się Leonidami 25 października — jak sama nazwa wskazuje, w Lwie.