Zdjęcie w tle: Hubble Collaboration
Ryby są rozległym gwiazdozbiorem pasu zodiakalnego i niemal w całości leżą na północ od równika niebieskiego, pomiędzy Baranem i Wodnikiem. Słońce wędruje przez Ryby w marcu i kwietniu. Są jednym z najważniejszych układów gwiazd, znajduje się w nich bowiem tzw. punkt równonocy wiosennej, w którym równik niebieski przecina się z ekliptyką. Z powodu zjawiska precesji punkt Barana (punkt równonocy wiosennej) przesunął się do konstelacji Ryb. Gwiazdozbiór po raz pierwszy został skatalogowany przez greckiego astronoma Ptolemeusza w II wieku.
Powyższy obrazek pochodzi z pracy Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia wizję ryb na tle tworzących ich konstelację gwiazd.
Gwiazdozbiór Ryb po raz pierwszy pojawił się w Babilonie. Jego mieszkańcy widzieli w nim parę ryb połączonych sznurem. Dziś konstelacja jest zwykle kojarzona z rzymskim mitem o Wenus i Kupidynie, którzy związali się liną i zamienili się w ryby, aby uciec przed potworem Tyfonem.
Według greckiej wersji mitu dwie ryby tej konstelacji przedstawiają Afrodytę i jej syna Erosa. Według tej historii kiedyś Afrodyta przechadzała się wraz z Erosem nad brzegiem Eufratu. Nagle zjawił się przed nimi olbrzymi Tyfon, ale nie był to zwyczajny potwór. Miał sto głów smoka, ciało olbrzyma ludzkiej postaci, a zamiast nóg wiły się sploty węży. Afrodyta rzuciła się do rzeki wraz z Erosem i oboje przemienili się w ryby. Żeby się nie zgubić w ciemnych wodach Eufratu, połączyli się sznurem. Na pamiątkę tej chytrej ucieczki Afrodyty przed Tyfonem, obie ryby zostały przeniesione na niebo. W innej wersji tej legendy dwie ryby podpłynęły i uratowały Afrodytę i Erosa, zabierając ich na swoich grzbietach. Aby uhonorować heroiczny czyn ryb, bogini dała im nieśmiertelność i umieściła na niebie w postaci konstelacji.
Gwiazdozbiór w Polsce widoczny jest jesienią. Znalezienie znajdującego się niedaleko Pegaza może pomóc w odnalezieniu Ryb. Gwiazdozbiór za sąsiadów ma Wodnika (na zachodzie) i Barana (na wschodzie). Oprócz nich sąsiaduje jeszcze z Andromedą, Trójkątem i Wielorybem.
Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Ryb w otoczeniu sąsiednich gwiazdozbiorów. Białe okręgi z przypisanymi numerami to oznaczenia obiektów z katalogu Messiera – galaktyk, gromad.
Ryby zawierają głównie niezbyt jasne gwiazdy. Najjaśniejsza jest znana jako Kallat Nunu lub Alpherg (η Psc). Jest to żółty olbrzym o jasności 3,62 mag. Gamma Piscium (γ Psc) to druga najjaśniejsza gwiazda tej konstelacji o jasności 3,69 mag. Z jasnością 3,82 mag Alrescha (α Psc) jest trzecią najjaśniejszą gwiazdą. Jest to podwójny układ gwiazd, oddalony około 140 lat świetlnych od Ziemi. To w gwiazdozbiorze Ryb znajduje się jeden z pierwszych odkrytych białych karłów – gwiazda Van Maanena. Doszukać się tu można także galaktyki spiralnej M74, zawierającej liczne mgławice gazowe. Do interesujących obiektów głębokiego nieba znajdujących się w konstelacji Ryb zaliczyć również można galaktykę karłowatą Ryb, podwójną galaktykę radiową 3C 31 i zderzającą się parę galaktyk Arp 284.
Korekta – Matylda Kołomyjec
