Niedługo próbnik sondy Deep Impact uderzy w kometę 9P/Tempel 1 aby wybić krater w jej jądrze oraz zbadać wewnętrzną budowę tego ciała. Uderzenie najprawdopodobniej nie będzie na tyle silne, aby kometa się rozpadła, jednak gdyby tak się stało, naukowcy… wcale nie będą zaskoczeni.

Jeśli kometa 9P/Tempel 1 rozpadnie się podczas misji Deep Impact 4 lipca, powstanie rój meteoroidów w sposób podobny do mechanizmu powodującego deszcze meteorów” – mówi dr Peter Jenniskens z SETI Institute.

Jenniskens odkrył kawałek komety Blanpain (D/1819 W1), którą ostatni raz zaobserwowano w 1819. Kometę, po 36 obiegach wokół Słońca, odnaleziono w programie Catalina Sky Survey – jako planetoidę 2003 WY25. Planetoida ta jest niewielkim ciałem o średnicy szacowanej na 400 metrów. 11 grudnia 2003 przeleciała w pobliżu Ziemi w odległości zaledwie 1/40 jednostki astronomicznej (3,7 miliona kilometrów). Po dokładniejszym określeniu orbity planetoidy Jenniskens odtworzył jej trajektorię w przeszłości aż dotarł do położenia komety Blanpain w 1819 roku.

Jenniskens i fiński astroamator Esko Lyytinen określili jak odłamki rozpadniętej w 1819 roku komety mogły pod wpływem sił grawitacyjnych planet przemieszczać się po Układzie Słonecznym. W ten sposób wytłumaczyli spektakularny deszcz meteorów w 1956 roku – wówczas Jowisz skierował szczątki komety w kierunku Ziemi.

Przez wiele lat uważano, że roje meteoroidów powstają w wyniku parowania lodu i stopniowego wyrzucania odłamków z komety. Wygląda jednak na to, że roje powstają z rozpadu całych komet. Przyczyn rozpadu może być wiele – wśród nich kolizje z innymi ciałami.

W zeszłym roku Jenniskens zidentyfikował planetoidę 2003 EH1 na orbicie silnego styczniowego roju Kwadrantydów i przyznał, że obiekt ten jest pozostałością komety, która dała początek roju Kwadrantydów. Rozpad miałby nastapić w latach 1490-1491, kiedy widoczna była kometa C/1490 Y1.

Odkrycie 2003 WY25 to drugi przykład powstania roju meteroidów z rozpadu komety. Inne znane roje, prawdopodobnie powstałe w taki sposób, to grudniowe Geminidy (wraz z planetoidą 3200 Phaeton) a także czerwcowe dzienne Arietydy i lipcowe delta-Akwarydy, związane z grupą komet Marsdena. Z kolei obfite deszcze Andromedydów w 1872 i 1885 są teraz przypisywane fragmentacji komety 3D/Biela w 1846 i 1852 roku.

Autor

Wojciech Rutkowski